اسپیلنت یا آتل چیست و چه کاربردی دارد

در دنیای امروزه بسیاری از علم ها در خدمت بشریت میباشند .یکی از این علم ها که بسیار به افراد دارای معلولیت و یا طیف عادی جامعه کمک کرده است اعضای مصنوعی یا اسپیلنت ها میباشند.در واقع تلفیق علوم مهندسی با علم پزشکی را میتوان در اعضای مصنوعی یا اسپیلنت یا ارتز ها پیدا کرد.اگر به مراکز توانبخشی مثل کاردرمانی یا گفتاردرمانی مراجعه نموده باشید بسیاری از کودکانی را میبینید که دارای کفش های مخصوص یا وسایل کمکی میباشند .اسپیلنت یکی از این وسایل میباشد .در مقاله امروز میخواهیم درباره اعضای مصنوعی و اسپیلنت ها مطالبی را یادآور باشیم .بنابراین اگر دارای بیماری که نیازمند دریافت اسپیلنت میباشد یا نیازمند اطلاعاتی در این زمینه میباشید بهتر است در این مقاله همراه ما باشید .

اسپیلنت یا آتل چیست

اگر بخواهیم بدانیم اسپیلنت یا ارتز ها چیستند و چگونه کار میکنند اول باید طبقه بندی یا نوع کار آن ها را بدانیم.وسایل کمکی اصطلاحی کلی میباشد که برای تمامی وسایل مصنوعی استفاده میشود .اسپیلنت برای اندام فوقانی و ارتز ها برای اندام تحتانی به کار گرفته میشود .منظور از اندام فوقانی دست و تنه و سر منظور از اندام تحتانی پاها و لگن میباشد .حتما در مراکز کاردرمانی کودکان یا بزرگسالانی را دیده اید که دارای یک سری از تجهیزات توانبخشی متصل به خود میباشند .این افراد ممکن است که از هر نوعی از این وسایل کمک گرفته باشند.در واقع در اسپیلنت ها یا اتل ها اندامی که مورد نظر متخصص مربوطه میباشد به وسیله ی یک محافظ مثل گچ یا مواد پلاستیکی محصور میشود .این وسیله میتواند برای محافظت یا جلوگیری از بدشکلی یا برای جلوگیری از کاهش دامنه حرکتی یا برای افزایش دامنه حرکتی همراه با تمرینات کاردرمانی استفاده شود.معمولا اسپیلنت ها به صورت موقت برای یک هدف خاص مورد استفاده قرار گرفته میشود و زمانی که بافت مورد نظر به صورتی که درمانگر میخواهد تغییر پیدا کند استفاده از اسپیلنت نیز کاهش یا قطع میشود

انواع اسپیلنت یا اتل

به صورت های پیش ساخته یعنی از قبل ساخته شده و در فروشگاه ها مثل داروخانه ها یا شرکت های ارتوپدی به فروش رفته است.

به صورت های سفارشی .در این مواقع به سفارش یک کاردرمان یا پزشک برای بیمار مورد نظر در مرکز ارتوپد فنی وسایل کمکی مورد نظر ساخته میشود.

ارتز یا بریس چیست

وسایل کمکی در اندام تحتانی را ارتز یا بریس میگویند .در حقیقت زمانی که اندام تحتانی به مشکلی برمیخورد و نیازمند استفاده از وسایل کمکی یا محافظتی دارد از ارتز یا بریس استفاده میشود .این وسایل بسیار متنع میباشند و نام های همه آن ها در این مقاله جای نمیگیرد .اما سعی میشود به تعدادی از آن ها که بیشترین کاربرد را دارند اشاره کنیم.ارتزیا بریس ها نیز مانند اسپیلنت ها کاربرد های متنوعی دارند و بسته به نوع بیماری یا اختلال کاربردی های متنوعی نیز دارند اما بیشترین کاربرد های آن در راه رفتن میباشد .این وسایل نیز به سفارش یک کاردرمان یا یک پزشک توسط یک متخصص ارتوپد فنی در مراکز ارتوپد فنی ساخته میشود.

کاربرد های ارتز یا اسپیلنت چیست

در واقع تمامی وسایل کمکی که برای یک بیمار استفاده میشود 2 هدف را میتوانند داشته باشند .یکی از آن ها کمک به محافظت از اندام .ودوم کمک به بهود قدرت یا دامنه حرکتی .اما به صورت مفصل تر سعی میکنیم توضیح دهیم.در اندام فوقانی که اسپیلنت ها مورد نظر ما میباشد یک ازمهم ترین کاربرد های اسپیلنت محافظت از اندام اسیب دیده میباشد .برای مثال بیمارانی که جراحی های دست داشته اند را تا به حال دیده اید .در این مواقع ممکن است پزشک متخصص بعد از عمل جراحی برای محافظت از اندام اسیب دیده تا مدت زمانی ممکن است یک وسیله ای را سفارش دهد تا عضله یا اندام مورد نظر از اسیب دیدگی دور باشند

.همچنین یکی دیگر از این کارد ها میتواند در حفظ دامنه حرکتی یک اندام باشد .برای مثال در افرادی که دچار سفتی عضله یا کوتاهی در آن شده اند برای اینکه عضله دچار کوتاهی بیشتری نشود از اسپیلنت های مخصوص استفاده میشود برای مثال در بیمارانی که دچار انگشت ماشه ای شده اند از اسپیلنت های  نقطه فشار استفاده میشود تا از جمع شدگی بیشتر عضله یا اندام جلوگیری شود.

در بعضی از مواقع برای افزایش دامنه حرکتی از یک اسپیلنت خاص استفاده میشود .برای مثال در بعضی از بیماری هایی که منجر به کوتاهیی های عضلات میشود بعد از انجام تمرینات کاردرمانی سعی میشود یا استفاده از اسپیلنت هایی که به مرور زمان دامنه ی حرکتی آن ها افزایش پیدا میکند به مرور زمان دامنه  ی حرکتی اندام بیشتر شود که به آن اسپیلنت های مدرج گفته میشود .

همچنین در بعضی از بیماران برای کسب مراحل حرکتی از ارتز های خاصی استفاده میشود .یکی از پرکاربرد ترین آن ها Afo  میباشد .این اسپیلنت که شبیه کفش های ساق بلند میباشند برای کودکانی که دارای کوتاهی های عضلات یا کسب مراحل حرکتی مثل راه رفتن لازم است را تجویر میکنند .این وسیله نیز به وسیله متخصص ارتوپد فنی ساخته میشود .

یکی دیگر از این وسیله ها KAFO میباشد .این وسیله که شباهت زیادی به AFO دارد در حقیقت بلند شده این وسیله میباشد .در کافو که تا زیر باسن فرد می آید نیز کاربرد های زیادی دارد .یکی از این کاربرد ها وزن اندازی میباشد.در هنگامی که کنترل لگن ضعیف میباشد و هنگام تمرینات کاردرمانی نیازمند وزن اندازی روی لگن میباشیم این وسیله توصیه میشود .برای مثال در کودکان سی پی یا فلج مغزی این وسیله برای وزن اندازی بسیار کاربرد دارد

یکی دیگر از اسپیلنت های پرکاربرد میل واکی میباشد .حتما تا به حال بیماران اسکولیوز یا کجی مهره های کمر را دیده ایند .در این بیماران مهره های کمر بیمار به دلایلی مثل بیماری های مادرزادی ،کوتاهی های یک طرفه عضلات ،ضعف و کوتاهی در عضلات یا بیماری هایی خاص دچار چرخش میشود این چرخش یا به صورت C شکل یا به صورت S  شکل میباشد .در این مواقع تمرینات کاردرمانی با نظر پزشک متخصص توصیه میشود .همچنین در این موارد در صورتی که پزشک متخصص صلاح بداند یکی از اسپیلنت های خاصی که بیمار میتواند استفاده کند اسپیلنت میل واکی میباشد که میتواند تا حد بسیار زیادی این عارضا را اصلاح نماید.

یکی دیگر از اسپیلنت های پرکاربرد کوک آپ میباشد .این اسپیلنت که برای اندام فوقانی ساخته میشود توسط متخصصین ارتوپد فنی ساخته میشود .در مواردی که برای دستان نیازمند حالت restیا استراحت نیاز میباشد این اسپیلنت به سفارش کاردرمان یا پزشک ساخته میشود.برای مثال در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند و به حالت سفتی یا اسپاسم در دستان خود رسیده اند از این اسپیلنت برای جلوگیری از سفتی بیشتر و حفظ دامنه ی حرکتی تجویز میشود 

.بسیاری از ما ها افرادی را دیده ایم که دارای انگشتان پایی به صورت قوس کج به سمت خارج شده اند در این مواقع با استفاده از ارتز هایی  نقطه فشار نیز سعی میشود این انحراف برطرف شود .

بساری از خانم ها یا دختران جوان مشکلات زانو ضربدری و یا زانو پرانتزی دارند .البته این مشکل در اقایان نیز دیده میشود اما در خانم ها مخصوصا خانم های مسن بیشتر دیده میشود .در این مواقع با زنو بند هایی که شار را به صورت دقیق به زانو وارد میکنند سعی میشود تا حد زیادی این مشکل برطرف شود.

یکی دیگر از کاربرد های این اسپیلنت ها اصلاح ساخختاری در بدن میباشد .برای مثال یکی از مشکلات شابع در کودکان طیف اتیسم میتواند عقب زدگی های شدید در زانو باشد .در این نواقع با انو بند یا کفی های مخصوص یا کفش های مخصوص سعی بر کاهش این مشکل میشود .همچنین در بعضی از کودکان که دارای ناهنجاری های شکلی در سر خود هستند میتوانند از این وسایل استفاده کنند و شکل سر تا حد بسیار زیادی به حالت طبیعی خود برسد.

در بالا نمونه های کوچکی را دیده اید که از کاربرد های اسپیلنت ها یا ارتزها گفته شد.این کاربرد ها بسیار متنوع تر و گوناگون تر میباشند .بسیاری از بیماری ها هستند که به اسپیلنت های خاص احتیاج دارند و با برتشخیص پزشک یا کاردرمان و به وسیله متخصص ارتوپد فنی ساخته میشود .

ساخت اعضای مصنوعی یا اتل

اسپیلنت یا ارتز ها یا اعضای مصنوعی وسایلی هستند که میتوانند به سفارش پزشک متخصص یا کاردرمان یا فیزیوتراپ ساخته شوند .در مواردی خود بیمار نیز میتواند با مراجعه به مراکز ارتوپد فنی آن را سفارش دهد .این وسایل که به وسیله گچ یا پلاستیک فشرده و ترکیبی از مواد دیگر مثل آهن ساخته میشوند .اسپیلنت ها یا وسایل اعضای مصنوعی هم در کودکان و هم در بزرگسالان کاربرد های فراوانی دارد .این کاربرد ها بسیار گسترده تر از این مقاله میباشد .