کاردرمانی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کاردرمانی یکی از واژه های آشنا در سیستم توانبخشی میباشد. این رشته که هدف بسیاری از بیمارانی میباشد که برای استقلال بعد از بیماری خود به خدمات متوعی احتیاج دارند. کاردرمانی استفاده از حرکات و تمرینات مختلف درمانی برای به حداقل رساندن عوارض یک اختلال میباشد که باعث میشود آن فرد حداکثر استقلال خود را بتواند به دست آورد. این تمرینات میتواند در حوزه های جسمی بیماران، یا ذهنی آنان ارائه شود. بیمارانی که دارای نقص های جسمی یا ذهنی را دارند میتوانند از خدمات کاردرمانی استفاده کنند. این رشته از جامع ترین رشته های علوم توانبخشی میباشد که در ادامه ی مقاله درباره ی آن توضیحاتی را خواهیم داد.

کاردرمانی چیست

کاردرمانی از رشته های بسیار مهم توانبخشی محسوب میباشد. در حقیقت در مراکز کاردرمانی با استفاده از تمریناتی که به بیمار داده میشود، سعی میشود عوارض بیماری را کم کنند و استقلال در بیمار به حداکثر خود برسد. در حقیقت در کاردرمانی از توانایی باقی مانده ی بیمار حداکثر استفاده را میکنند تا این بیمار بتواند از این طریق عوارض اختلال خود را کاهش دهد. بیمارانی که به مراکز کاردرمانی مراجعه میکنند شامل طیف گسترده ای میباشند. این رشته به بیماران کودک و بزرگسال خدمات ارائه میدهد و میتواند برای هردوی آنان مفید باشد. بنابراین گروه گسترده ای از مردم جامعه میتوانند از خدمات آنان استفاده کنند. همچنین خدمات کاردرمانی در منزل این رشته میتواند نیاز بیمارانی که نمیتوانند به مراکز درمانی مراجعه کنند را برطرف کند. تمامی کسانی که در رشته ی کاردرمانی مشغول به کار میباشند در دانشگاه های معتبر علوم پزشکی مشغول تدریس بوده اند بنابراین همگی دارای کارت نظام پزشکی میباشند. زمانی که یک کاردرمان مبادرت به امر درمان میکند تمامی مراحل را در دانشگاه های علوم پزشکی گذرانده است. بنابراین در هنگام اقدام برای درمان بیمار خود توسط یک کاردرمان حتما از داشتن کارت نظام پزشکی توسط او اطمینان حاصل فرمائید.

خدمات کاردرمانی چیست

 

کاردرمانی دارای خدمات بسیار متنوعی میباشد. اینخدمات در بسیاری از بیماران میتواند ارائه داده شود. خدمات متونع کاردرمانی در کودکان و بزرگسالان ارائه میشود. خدمات کاردرمانی در طیف وسیعی انجام میشود. این خدمات در هر مرکز یا کلینیکی میتواند مفید واقع شود. خدمات کاردرمانی بسته به شرایط هر بیمار میتواند یکی از موارد زیر را در بر بگیرد:

ü     کاردرمانی ذهنی

ü     کاردرمانی جسمی

ü     اتاق تاریک

ü     کاردرمانی گروهی یا گروه درمانی

ü     نوروتراپی

ü     ماساژدرمانی

ü     تمرین درمانی

ü     حرکت درمانی

ü     بازی درمانی

ü     رفتاردرمانی

همانطور که در بالا گفته شد در هر مرکزی میتواند یکی از موارد بالا انجام شود. در مرکز و کلینیک کاردرمانی مهرآفرین در افسریه تمامی خدمات بالا به صورت تخصصی میشود. این مرکز که در دو طبقه به ارائه ی خدمت میپردازد تمامی خدمات بالا را به صورت تخصصی انجام میدهد.

تاریخچه کاردرمانی

کاردرمانی مدرن در سال‌های قبل از 1900 میلادی رواج پیدا کرد. در این دوره‌ی زمانی، بیمارستان‌ها از هنر درمانی و انواعی دیگر از فعالیت ها بهره می‌بردند. یعنی از طریق انجام فعالیت‌های دستی مانند نقاشی کشیدن، طراحی، کار با قیچی، ساختن کاردستی و فعالیت های مورد نیاز دیگر و … به کسانی که از لحاظ استقلال در زندگی مثل فعالیت های حرکتی یا بخش روانی یا ذهنی مشکل داشتند، کمک می‌کردند. این فعالیت ها هم اثراب مثبتی روی ذهن هم حرکت افراد بیمار داشت.

ده سال قبل از سال ۱۹۷۱ میلادی و شاید کمی هم بیشتر، درآغاز مؤسسات سلامت روانی  نتیجه‌ی کاردرمانی در آنجا این بود که بیماران با انجام تمرینات روزانه طبیعی روزانه مانند نظافت، کشاورزی، کارهای دستی و…، سلامت‌تر به‌نظر می‌رسند. به‌همین‌خاطر، این مشاهدات پزشکان را تشویق کرد تا بدون توجه به سطح و جایگاه اجتماعی‌شان در فعالیت‌های این‌چنینی شرکت کنند. در سال ۱۹۱۷ هم، گروهی از افراد حرفه‌ای در آمریکا، انجمن کاردرمانی را بنا کردند. تمرکز انجمن در آغاز کار خود بیشتر روی احیا و توان‌بخشی سربازانی بود که از جنگ جهانی اول بازگشته بودند.

کاردرمانی برای چه بیمارانی مفید میباشد

کاردرمانی دارای حوزه های مختلفی میباشد. این حوزه ها میتوانند شامل حوزه ی کاری در اطفال یا بزرگسال باشد. بیماران در سنین مختلف میتوانند از خدمات کاردرمانی بهره مند شوند. سعی شده به صورت تیتر وار به معرفی بعضی از این بیمارن شود و در ادامه ی مقاله به معرفی کامل این بیماری ها میپردازیم. اختلالاتی که به کاردرمانی احتیاج دارند عبارت اند از:

ü     بیماران اوتیسم

ü     بیمارن فلج مغزی یا کودکان سی پی

ü     بیماران تاخیر جسمی

ü     بیماران سکته مغزی

ü     بیماران ضایعه نخاعی

ü     بیماران دارای سندرم داون

ü     بیماران اختلالات تکاملی

ü     بیماران انواع سندرم های ژنتیکی

ü     بیماران نیازمند توانبخشی بعد از جراحی دست

ü     بیماران بیش فعال

ü     کودکان دارای نقص توجه

ü     کودکان مبتلا به اختلال یادگیری

ü     بیماران پارکینسون

ü     بیماران ام اس

ü     بیماران نوروپاتی

ü     بیماران میوپاتی

ü     بیماران آلزایمر

ü     و.....

 

بسیاری دیگر از بیمارانی که در بالا ذکر نشده اند نیز از خدمات کاردرمانی بهره مند میشوند و پزشک معالج در صورت نیاز انجام خدمات کاردرمانی را برای بیماران تجویز میکند.

کاردرمانی در کودکان

یکی از مهمترین شاخه های کاردرمانی، کاردرمانی در کودکان میباشد. این شاخه دارای طرفداران بسیاری میباشد چرا که در این شاخه با کودکانی که دارای نقص های ذهنی و جسمی میباشند سر کار دارد. در این حوزه کاردرمان باید تجربه کافی با کودک را داشته باشد. همچنین انجام فعالیت های درمانی دراین حوزه کاملا بازی گونه انجام میشود. بسیاری از محیط های کاردرمانی که در حوزه اطفال انجام میشود بسیار کودکانه میباشد تا انجام فعالیت های درمانی برای کودکان قابل تحمل تر باشد. بیمارانی که در حوزه ای اطفال به کاردرمانی مراجعه میکنند را به صورت مختصر در زیر سعی کردیم توضیح دهیم. همچنین بیمارانی هستند که در متن زیر به آن اشاره نشده اند اما بنابرتشخیص پزشک به خدمات کاردمانی احتیاج دارند که به مراکز کاردرمانی مراجعه میکنند.

بیماران اوتیسم

یکی از مهمترین بیمارانی که به مراکز و کلینیک های کاردرمانی مراجعه میکنند، کودکان اوتیسم میباشند. این کودکان دارای نقص های ذهنی، حسی، زبانی و ارتباطی میباشند. درمان هر کدام از این موارد نیازمند مهارت های خاص خود میباشد. همچنین نقش گفتاردرمانی در این موضوع بسیار مهم میباشد چرا که درمان های گفتاری در این کودکان نیازمند ارائه ی خدمات گفتاردرمانی میباشد. این کودکان دارای اختلالات حسی مختلفی میباشند کاردرمان ها با ارائه ی رژیم های حسی مختلف نسبت به کاهش این علائم اقدام میکنند. همچنین کاردرمان ها در تسهیل محیط زندگی این بیماران نیز نقش بسیار پررنگی را دارند چرا که تسهیل محیط اطراف زندگی در این کودکان برای کاهش علائم درآنان بسیار مهم میباشد.

بیماران فلج مغزی

یکی از موارد بسیار مهمی که در حوزه کاردرمانی در کودکان کار میشود کودکان سی پی یا فلج مغزی میباشند. این کودکان که به دلیل آسیب به مغز تکامل نیافته ایجاد میشوند دچار مشکلاتی در ذهن و جسم میشوند و میتوانند دچار مشکلات زیادی شوند. این کودکان دارای الگوی های حرکتی مشخصی میباشند که میتواند زندگی این کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. مهمترین درمان در این کودکان درمان کاردرمانی میباشد. کاردرمانی با ارائه ی تمرینات لازم درمانی در جهت بهبود مراحل حرکتی در این بیماران بسیار مفید میباشد. ایجاد محدودیت های حرکتی که در این بیماران به وجود می آید با انجام تمرینات کاردرمانی میتواند برطرف شود و از عوارض ثانویه ی آن جلوگیری شود.

انواع اختلالات تکاملی

این کودکان در سنین مشخص خود مراحل حرکتی را طی نمیکنند و دچار تاخیر های حرکتی میشوند. برای مثال گردن نمیگیرند و یا به موقع نمیشینند. در این مواقع پزشک معالج با تجویز کاردرمانی تاخیر به وجود آماده در کودک را تا حد زیادی میتواند برطرف سازد.

و .....

همانطور که در بالا هم اشاره شد در این مقاله نمیتوان به تمامی بیمارن اشاره کامل کرد، لذا بیماران زیادی میباشند که نیازمند دریافت خدمات کاردرمانی میباشند که به این مراکز مراجعه میکنند.

کاردرمانی در بزرگسالان

از دیگر حوزه های بسیار مهم کاردرمانی،  حوزه بزرگسال میباشد. همانطور که کودکان از خدمات کاردرمانی بهره مند میباشند، بیماران بزرگسال نیز از خدمات کاردرمانی میتوانند بهره مند شوند. این بیماران برای به حداکثر رساندن استقلال خود نیازمند خدمات کاردرمانی میباشند. برای مثال بیمارن مبتلا به سکته مغزی برای راه افتادن دوباره نیازمند دریافت این خدمات میباشد. همچنین بیماران ضایعه نخاعی نیز برای کاهش عوارض بیماری خود نیازمند دریافت خدمات کاردرمانی میباشند. همچنین بیمارن ام اس، بیمارن پارکینسون، بیمارن هانتینگتون و دیگر بیماران حوزه ی بزرگسال برای انجام تمرینات درمانی به مراکز کاردرمانی مراجعه میکنند.

جلسات کاردرمانی چگونه میباشد

در جلسات کاردرمانی در ابتدا طبق دستور پزشک ارزیابی های لازم صورت میپذیرد. این ارزیابی ها میتواند موارد مختلفی را دربر بگیرد. بسته به نوع بیمار ارزیابی ها میتواند متفاوت باشد. ارزیابی های ذهنی و ارزیابی های جسمی. این ارزیابی ها میتواند کمک زیادی را به جلسات درمان بکند. در مرحله بعد نوبت ریختن برنامه های درمان میباشد. این مرحله نیز میتواند برای هر بیمار کاملا متفاوت باشد. کودکان و بزرگسالان نیز هرکدام مراحل متفاوتی را طی میکنند. برنامه ی درمان نیز برای هرکدام میتواند متفاوت باشد. ریختن برنامه های درمان نیز برای هر کدام از بیماران میتواند با مشارکت خانواده نیز صورت پذیرد. یعنی در این مرحله با مشارکت خود خانواده تمرینات درمانی در منزل نیز ارائه میشود. در محیط های مراکز کاردرمانی معمولا بخش های مختلف درمانی وجود دارند. بنابراحتیاج هرکدام از بیماران از این خدمات استفاده میکنند. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی مهرآفرین یکی از مراکز بسیار خوب کاردرمانی در جنوب شرق تهران میباشد که در دو طبقه و دارای بخش های بسیار تخصصی میتواند یکی از کلینیک ها و مراکز خوب کاردرمانی باشد.

 

اتاق تاریک کاردرمانی

اتاق تاریک در کاردرمانی یکی از ابزار های درمانی میباشد. این ابزار برای کودکان میتواند بسیار مفید واقع شود. در حقیقت اتاق تاریک ابزار های نورانی میباشند که در آن به دلیل تاریک بودن اتاق و گرافیکی بودن این ابزار ها برای کودکان، مخصوصا کودکان کم سن تر میتواند بسیار جذاب باشد. از آنجایی که همکاری کردن کودکان در کاردرمانی بسیار مهم میباشد و زمانی یک درمان به خوبی صورت میگیرد که کودک بتواند همکاری لازم را داشته باشد.

هدف کاردرمانی چیست

در کاردرمانی نیز مانند تمامی حیطه های پزشکی هدف درمان و به حداکثر رسیدن استقلال در بیماران است. بیمارانی که از نظر ذهنی یا جسمی دچار مشکلاتی شده اند و نمیتوانند نیاز های خود را برطرف کنند و برای انجام آن به دیگران وابسته میباشند برای دریافت خدمات به مراکز کاردرمانی مراجعه میکنند. هدف در بیماران بهبود است و بتواند مشکلات خود رابرطرف سازد. در بعضی دیگر از بیماران هدف کاهش سرعت بیماری میباشد تا دیگر اعضای کادر درمان بتوانند وظایف خود را به درستی در زمان مناسب برای آن انجام دهند.

کاردرمانی رایگان     

هزینه های کاردرمانی یکی از مهمترین مسائلی میباشد که خانواده های دارای کودکان نیاز به خدمات کاردرمانی با آن درگیر میباشند. در حقیقت میتوان گفت یکی از مهمترین مسائل هزینه های کاردرمانی میباشد. کاردرمانی رایگان شاید در مراکز خصوصی نتوان به آن رسید. اما مراکز خیریه یا مراکز بهزیستی که تحت سازمان بهزیستی خدمات توانبخشی را ارائه میدهند برای بیمارانی که نمیتوانند از پس هزینه های کاردرمانی بر بیاییند میتوانند کاردرمانی رایگان را ارائه دهند و از بار این مسئله برای خانواده ها کاهش دهند.

تفاوت کاردرمانی با فیزیوتراپی

رشته کاردرمانی با فیزیوتراپی از رشته های توانبخشی میباشند که هر دو وظیفه ی کاهش ناتوانایی های افراد و به حداکثر رساندن توانایی های بیماران میباشد. در کاردرمانی با استفاده از تمرینات درمانی و استفاده از ابزار های خاص خود این وظیفه انجام میشود، در فیزیوتراپی با استفاده از تمرین و تجهیزات الکتریکی این وظیفه انجام میشود. باید در نظر داشت که هردو رشته دارای اشتراکات زیادی میباشند اما روش درمان در آن ها میتوانند متفاوت باشد. در بسیاری از بیماران هردو رشته کاردرمانی و فیزیوتراپی باید مکمل همدیگر باشند و با همکاری همدیگر بتوانند بسیاری از مشکلات بیمار خود را کاهش دهند.

کاردرمانی در منزل

بسیاری از بیماران به دلیل نقص های ساختاری و همچنین به دلایل مختلف نمیتواندد به کلینیک های کاردرمانی مراجعه کنند. همچنین در بعضی دیگر از بیماران به دلیل ماهیت بیماری نمیتوانند از خدمات کاردرمانی در محیط های درمانی بهره مند شوند. در این حالت کاردرمان با مراجعه به محیط زندگی بیمار، تمرینات درمانی را در محیط منزل انجام میدهد. بنابراین کاردرمانی در منزل برای بسیاری از بیمارن میتواند نیاز بیمار را برای دریافت خدمات برطرف سازد. مسلما این خدمت نیز مانند سایر خدمت ها به دلیل انجام آن توسط کاردرمان در منزل هزینه ی بیشتری نسبت به محیط کلینیک دارد.

بهترین مرکز و کلینیک کاردرمانی

مسلما مراکز کاردرمانی برای اینکه خدمات خود را ارائه دهند باید مجوز های لازم را از نظام پزشکی دریافت کنند. بنابراین مجوز یکی از مهمترین ویژگی های این مراکز میباشد. همچنین داشتن تجربه های کافی نیز بسیار مهم میباشد. داشتن تجربه کار با کودک یا بزرگسال نیز برای دریافت خدمات نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشد. یکی از بهترین مراکز و کلینیک های کاردرمانی مرکز و کلنیک کادرمانی و گفتاردرمانی مهرآفرین در منطقه ی جنوب شرق تهران میباشد که با داشتن دو طبقه مجزا و داشتن بخش های تخصصی میتواند برای درمان بسیاری از بیمارن بسیار مفید واقع شود.