آپراکسی گفتار چیست:
آپراکسی گفتار در کودکان چطور است:
درمان آپراکسی گفتار در کودکان چگونه میباشد:
آپراکسی چیست
آپراکسی در گفتار بدین معنا است که کودک توانایی به زبان آوردن آنچه را که در ذهن دارد ندارد و این ناتوانایی به دلیل عدم هماهنگی به دلیل عدم هماهنگی در عضلات تولید صدا و واژگان میباشد.در حقیقت آپراکسی یکی از اختلالات سیستم حرکتی گفتار میباشد که در نتیجه ی آسیب های نورولوژیک ایجاد میشود .در این اختلال شاهد میباشیم که شخص در انجام جرکات ارادی اعم از گفتاری یا غیر گفتاری در عین حالی که هیچ گونه ضعف عضلات ندارد ناتوان میباشد و قادر به انجام آن نیست .این مشکل باعث بروز مشکلاتی در شروع گفتار کودک میشود.به به زبان ساده تر در آپراکسی گفتارشما میدانید که چه چیزی میخواهید بگویید اما نمیتوانید آن را به صورت صحیح بیان کنید و دلیل آن هم ضعف عضلات دهان نمیباشد.به بیانی دیگر عضلات در اندام ها قابیلت انجام حرکات را دارند و هیچ گونه آسیبی برای انجام این حرکت توسط عضله وجود ندارد اما مغز در چینش توالی های حرکتی برای انجام حرکات دچار ضعف میباشد که در نتیجه شاهد هستیم شخص در دستیابی به اهداف حرکتی گفتاری یا غیرگفتاری ناتوان میباشد.
دلیل آپراکسی گفتار این است که سیگنال های وارد شده از مغز به زبان دچار اختلال میباشند. این اختلال یک اختلال پیچیده میباشد که در هر فردی ممکن است علائم و شدت متفاوتی را از خود نشان دهد.از اختلال در تولید چند کلمه تا ناتوانایی بارز در صحبت کردن .البته این مشکل ممکن است با اختلالات دیگر زبانی اشتباه گرفته شود که برای ارزابی دقیق آپراکسی اکتسابی لازم است توسط یک گفتاردرمان بیمار ارزیابی صورت پذیرد.اما معیار ها و علائمی وجو دارد که میتوان از روی آن ها پی به وجود مشکل در کودک برد
اشتباهایی متناقض در گفتن صامت و مصوت‌ها در تولید‌های مکرر هجا یا کلمات (به این معنی که اگر کودک یک کلمه را چند بار بگوید ممکن است هربار که کلمه را میگوید آن را به یک صورت خاص تکرار کند)
طولانی شدن و مختل شدن انتقال بین صداها و هجاها (به این معنی که گفتار کودک به دلیل مشکل در انتقال بین صداها یا بین کلمات متلاطم و منقطع به نظر می‌رسد)
وزن و عروض نامناسب، به ویژه در ادای فشار کلمات (به این معنی که ریتم، وفشار گفتار ممکن است به صورت مشخص نباشد، حرف زدن کودک ممکن است قطعه قطعه به نظر برسد، جملات نادرست داشته باشد، یا فشار را روی کلمات یا هجاهای اشتباه بگذارد)
دلایل ایجاد آپراکسی در گفتار:
با توجه به اینکه این یک اختلال پیچیده میباشد هنوز یک دلیل مشخص و قطعی برای ایجاد آپراکسی در گفتار اعلام نشده است اما برخی دلایل آن نظیر صدمات مغزی ،سکته مغزی،اختلالات طیف اتیسم میباشد اما به صورت کلی میتون یک توضیح درباره آن داد :
هر نوع آسیبی که به نواحی طرح و برنامه ریزی حرکتی در مغز وارد شود باعث آپراکسی در آن میشود که میتوان شایع ترین علت آن را سکته مغزی دانست .اگرچه هنوز یک دلیل قطعی برای این عارضه اعلام نشده است موضوعی که در مورد آپراکسی گفتاری وجود دارد این است که تاکنون شخصی نتوانسته است توصیف قطعی در مورد این اختلال را ارائه کند. تحقیقات انجام شده در مورد آپراکسی گفتار کم میباشد، بنابراین هیچ تعریف رسمی از این اختلال یا حتی معیارهای تشخیصی قطعی برای آپراکسی در گفتار وجود ندارد. این بدان معناست که هیچ شخصی نتوانسته است روی مجموعه‌ای از علائم توافق کند که بگوید:با تواجه به شواهد و علائم موجود این کودک قطعا دچار آپراکسی در گفتار میباشد به همین دلیل، تشخیص آپراکسی در گفتار سخت میباشد و ممکن است در صورت بروز این اختلال در کودک درمانگران و پزشکان با هم اختلاف نظر پیدا کنند و نتوانند به تشخیص قطعی در مورد این مشکل برای یک فرد برسند
برای مطالعه مقالات بیشتر در مورد اختلالات بلع و درمان آن کلیک کنید
انواع آپراکسی
این مشکل دارای دو نوع اکتسابی(یعنی کودک از قبل این مشکل را نداشته) و مادرزادی میباشد.
در نوع مادرزادی کودک شرایط لازم برای اینکه بتواند درست صحبت کند را ندارد با اینکه کودک حدودا 3 سالگی خود را طی نموده است باز هم این مشکل مشهود میباشد
در نوع اکتسابی آپراکسی در گفتار قسمت هایی در مغز که مسئول گفتار صحیح میباشد دچار اسیب هایی میشود به طوری که فرد توانایی آنچه را که بر ذهن دارد نمیتواند بر زبان آورد.
آپراکسی در بزرگسالان
در آپراکسی بزرگسالان گفتارد فرد به صورت کلی سه نقص عمده را از خود نشان میدهد.
مشکلات تولیدی ،نقص در آهنگ گفتارو نقص در سرعت گفتار که جزئیات آن را میتوان به صورت زیر دانست
مشکلات تولیدی :
خطاهای بی ثباتی ،هم خوان ها ،افزایش خطا یا پیچیدگی کلمه ها ،جانشینی که شایع ترین خطای تولیدی میباشد
نقص در آهنگ گفتار:
ایجاد تکیه برابر برای هجاها ،ناتوانایی در کنترل زیر و بمی و بلندی (منوتون)
نقص در روانی گفتار:
مشکل در شروع گفتار ،کندی سرعت گفتار،قطع جریان پیوسته گفتار
درمان آپراکسی در گفتار:
آپراکسی دارای انواع روش های درمانی میباشد که میتوان به شکل زیر آن را توضیح داد :
درمان های پزشکی آپراکسی
یکی از درمان های پزشکی در آپراکسی دارودرمانی میباشد .بعضی از دارو ها میتوانند در درمان اپراکسی زیر نظر پزشک متخصص مانند دکسترو امفتامین و آگونیست ها دوپامین کاربرد داشته باشد .
درمان رفتاری:
1-رویکرد های تولیدی حرکتی
این رویکرد عموما برای آن دسته از آپراکسی های توصیه میشود که شدتی متوسط تا شدید داشته و در جنبه های فضایی -زمانی تولید گفتار دچار اختلال هستند.این رویکرد به ان دسته از تکنیک های درمانی گفته میشود سعی بر تسهیل حرکات و بهبود جایگاه قرارگیری اندام های تولید کننده میشود تا فهم پذیری گفتار افزایش یابد .هسته اصلی تمامی رویکرد های درمانی تولیدی حرکتی ارائه الگو توسط درمانگر و درخواست تکرار این الگو ها توسط بیمار میباشد
2-روش های کنترل سرعت و آهنگ گفتار
کنترل سرعت گفتار از طریق استفاده از مترونوم ،ضربه زدن با دست ،توضیحات کلامی درمانگر
همچنین کنرل نواری گفتار از طریق بازخورد های کامپیوتری ،برجسته سازی نقاط تکیه در جملات ،استفاده از جکله های نتقابل با قرارداشتن نقاط مختلف تکیه در آن ها ،استفاده از سوالات پرسشی که پاسخ آن ها عبارات دو سه کلمه ای باشند و شخص در هر پاسخ مجبور باشد تکیه کلام ها را تغییر دهد
3-روش های ارتباط جایگزین
در این روش از بیان نظرات ،تفکرات و عقاید بدون کمک گرفتن از تولیدات کلامی انجام میشود .برای بیمارانی که مشکلات شدید گفتاری دارند استفاده میشود .
همانطور که در بالا توضیح داده شد آپراکسی دارای درمان های مختلفی میباشد اما قطعی ترین روش درمان در این کودکان و این افراد تمرینات گفتاردرمانی میباشد.بعد از تشخیص و ارزیابی های صورت گرفته توسط گفتاردرمان این افراد باید تحت درمان گفتاردرمانی قرار گرفته باشند تا به نتیجه مطلوبی برسند .در حقیقت روش های درمانی که در بالا توضیح داده شد توسط یک گفتاردرمان پیاده سازی میوشد .همچنین با راهنمایی متخصص گفتاردرمان یک سری فعالیت و تغیر رفتار باید در محیط خانه برای بهبود اوضاع کودک و نتیجه گیری بهتر کودک ایجاد شود.
